آلودگی هوا در محیط کار
به گزارش وبلاگ سارا، شما در یک روز کاری چند بار نفس می کشید و چه حجم هوا وارد ریه هایتان می گردد؟ هر بار دم و بازدم چند ثانیه بیشتر طول نمی کشد و در هر بار تنفس حدود 500 میلی لیتر هوا جریان پیدا می نماید. حالا خودتان حساب کنید با روزی 8 ساعت کار در هر روز چه حجم هوا وارد ریه هایتان می گردد. فکرش را بکنید اگر این حجم هوا آلوده باشد و آلودگی از ریه وارد خون تان گردد و به قسمت های مختلف بدن برسد چه آسیبی به سلامت تان وارد می گردد.
آلودگی هوا در محیط کار
نویسنده: دکتر فریده گل بابایی*
شما در یک روز کاری چند بار نفس می کشید و چه حجم هوا وارد ریه هایتان می گردد؟ هر بار دم و بازدم چند ثانیه بیشتر طول نمی کشد و در هر بار تنفس حدود 500 میلی لیتر هوا جریان پیدا می نماید. حالا خودتان حساب کنید با روزی 8 ساعت کار در هر روز چه حجم هوا وارد ریه هایتان می گردد. فکرش را بکنید اگر این حجم هوا آلوده باشد و آلودگی از ریه وارد خون تان گردد و به قسمت های مختلف بدن برسد چه آسیبی به سلامت تان وارد می گردد. با دکتر فریده گل بابایی متخصص بهداشت حرفه ای و استاد دانشگاه تهران در این باره مصاحبه نموده ایم.
چه وقت می گوییم هوای محیط کار آلوده است؟
هوا مخلوطی از گازهای مختلف با نسبت های معین است و هر نوع دخل و تصرف و اضافه شدن ترکیبات دیگر به میزانی که سلامت انسان، حیوان، گیاه و اموال را تحت تاثیر قرار دهد باعث آلودگی هوا می گردد. آلودگی هوای محیط های کاری بسته به نوع صنعت، نوع شغل، نوع فعالیت و نوع محصول تولیدی فرق دارد. به اسم مثال بیمارستان، واحدهای صنعتی و دفاتر اداری هر کدام حدود مجاز و استاندارهای خاص خودشان را دارند.قانون، دستورالعمل یا رویه ای برای کنترل و پایش و بازرسی هوای محیط کار وجود دارد؟ چه نهاد یا سازمانی این مسوولیت را به عهده دارد؟
در بخش صنعت، وزارت بهداشت عهده دار این مسوولیت است که دفترچه های حدود مجاز را معین نموده است و در اختیار واحدهای تولیدی قرار داده است. در بخش محیط زیست هم سازمان محیط زیست استانداردهایی تدوین نموده است. برای محیط های پاک و تمیز و دفاتر اداری هم موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی استانداردهایی دارد.سلامت : این استانداردها داخلی است یا از استانداردهای خارجی و حدود مجاز کشورهای دیگر استفاده می کنیم؟
در حال حاضر از استانداردهای جهانی و ملی کشورهای دیگر استفاده می گردد. البته بیشتر مواقع استانداردها با استانداردهای جهانی تفاوت چندانی ندارد. در بخش محیط زیست هم استانداردها و حدود مجاز ملی نوشته شده است اما کامل نیست و گاهی مجبور می شویم به استانداردهای جهانی رجوع کنیم.آیا اخذگواهی نامه های ایمنی بهداشت و محیط زیست در بالا بردن کیفیت و سلامت هوای محیط کار هم موثر است؟
در حال حاضر گرفتن گواهینامه برای صاحبان صنایع امتیاز محسوب می گردد. گواهی نامه های ایزو 14000 و OHSAS 18000 باعث شده است صنایع به مستندسازی شرایط بهداشتی تمایل نشان دهند که این کار به وسیله شرکت های خصوصی انجام می گردد و ناظری بر این کار وجود ندارد. روش واحد و مدونی هم وجود ندارد و هر شرکت به یک روش این کار را انجام می دهد.کارکنان چه مشاغل و صنایعی بیشتر در معرض مخاطرات ناشی از آلودگی محیط کار قرار دارند؟
شغلی وجود ندارد که کارکنانش در معرض خطر نباشند. کارکنان معادن زیرزمینی، ریخته گری ها و دفاتر نقشه کشی همه در معرض مخاطره هستند. اما در مشاغل مختلف نوع مخاطرات فرق دارد در برخی محیط های کاری سمیت آلاینده ها جدی تر و در برخی خفیف تر است. به اسم مثال آلاینده هایی مانند سیلیس و آزبست باید با دقت بیشتری مورد توجه قرارگرفته و کنترل شوند.یعنی بیماری زایی و سمیت به نوع مواد بستگی دارد؟
ببینید بیماری فقط تابع نوع ماده نیست. نوع ماده، نوع غلظت و مدت زمان مواجهه هر سه در بیماری زایی موثرند. برآیند این عوامل معین می نماید پتانسیل مواجهه فرد چقدر است و آیا در این شرایط دچار مسمومیت می گردد یا نه.سلامت : در صنعت اغلب ترکیبی از مواد آلاینده وجود دارد در چنین شرایطی حدود مجاز چطور معین می گردد؟
این طور مواقع رویه ها و روش معین حدود مجاز فرق دارد. اگر مواد همه روی یک ارگان یا اندام بدن اثر بگذارند از فرمول های استانداردهای ترکیبی استفاده می کنیم اما اگر مواد بر ارگان ها و اندام های مختلفی اثر بگذارند مثلا یکی بر کلیه و دیگری بر قلب یا ریه تاثیر بگذارد هر ماده ای طبق حدود مجاز خودش و بدون توجه به سایر شرایط به طور جداگانه محاسبه می گردد.برخی ها فکر می نمایند با استفاده از وسایل حفاظت فردی خطر رفع می گردد. واقعا این طور است؟
راه کنترل آلودگی هوا، اقدامات مهندسی و کنترل های مدیریتی است و استفاده از وسایل حفاظتی هم به اسم مکمل به این موارد اضافه شده است. اما چون روش های دیگر هزینه بر است استفاده از این وسایل در اولویت قرار می گیرد.این وسایل چگونه باید انتخاب شوند؟
خرید این وسایل، کار تخصصی است. یک ماسک تنفسی باید با توجه به نوع حرفه، نوع آلودگی و نحوه انتشار و پراگندگی آلودگی در محیط کار انتخاب گردد. گاهی انتخاب انواع نامناسب با ایجاد اطمینان کاذب در افراد سلامت آنها را به خطر می اندازد. استفاده از وسایل حفاظتی نامناسب بدتر از استفاده نکردن آن است.راه پیشگیری و کنترل چیست؟
اولین بحث، تغییر فرآیند و استفاده از مواد کم خطر است اما در مواردی که این امکان وجود ندارد باید از سیستم های تهویه مناسب استفاده گردد. در یک سیستم تهویه باید هوای آلوده جمع آوری، تصفیه و فیلتراسیون شده و سپس تخلیه گردد. متاسفانه به علت هزینه بر بودن معمولا هوا تصفیه نشده و به بیرون تخلیه می گردد که این مساله باعث آلودگی محیط زیست می گردد.پی نوشت :
*متخصص بهداشت حرفه ای
منبع:www.salamat.com/ع
منبع: راسخون